سقوط متاورس

متاورس، که زمانی به عنوان آینده اینترنت معرفی می‌شد، در سال 2025 در نقطه‌ای بحرانی قرار دارد. با سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری شرکت‌هایی مانند متا (فیسبوک سابق)، مایکروسافت و اپل، این فناوری مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرده است. اما آیا متاورس همچنان آینده اینترنت است، یا اینکه در حال سقوط است؟ در این مقاله در سایت کداکسپلور، به این موضوع خواهیم پرداخت.

متاورس چیست؟

متاورس (Metaverse) یک دنیای دیجیتالی سه‌بعدی و تعاملی است که ترکیبی از واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و اینترنت را ارائه می‌دهد. در این فضا، کاربران می‌توانند از طریق آواتارهای دیجیتالی با یکدیگر تعامل داشته باشند، کار کنند، بازی کنند، خرید کنند و حتی دارایی‌های دیجیتالی مانند زمین‌های مجازی و NFTها را معامله کنند. اما چرا این دنیا که مظهری از آینده است، امروزه در حال سقوط است ؟

چرا متاورس شکست خورد؟

عدم وجود نیاز واقعی

چرا مردم باید از متاورس استفاده کنند؟ متاورس قرار بود یک جایگزین برای زندگی واقعی باشد، اما مردم دلیل قانع‌کننده‌ای برای استفاده از آن پیدا نکردند.شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های ویدیویی و حتی ابزارهای ویدئوکنفرانس (مثل Zoom) نیازهای کاربران را بهتر و راحت‌تر برطرف می‌کردند.به زبان ساده، ((متاورس یک راه‌حل بدون مشکل بود.))

هزینه بالای ورود و مشکلات سخت‌افزاری

ورود به متاورس نیاز به سخت‌افزار گران‌قیمت داشت.هدست‌های واقعیت مجازی (VR) و افزوده (AR) هنوز گران، سنگین و ناراحت‌کننده هستند. برای یک تجربه کامل، کاربران باید هزاران دلار برای تجهیزات پیشرفته هزینه کنند. مقایسه کنید با اینترنت برای استفاده از آن، فقط یک گوشی یا لپ‌تاپ نیاز دارید.

همچنین بخوانید : عامل هوش مصنوعی برای انجام کار ها: آینده‌ای برای مدیریت کامپیوترها

کیفیت پایین تجربه متاورس

متاورس آن چیزی نبود که مردم انتظار داشتند. بسیاری از محیط‌های متاورس خالی و بی‌روح بودند و گرافیک آن‌ها با بازی‌های مدرن مقایسه نمی‌شد. آواتارها محدود بودند و تعاملات اجتماعی در متاورس حس واقعی بودن نداشت. مشکلات فنی زیاد بود. باگ‌ها، تأخیر زیاد و عدم یکپارچگی بین پلتفرم‌های مختلف.

تغییر تمرکز صنعت تکنولوژی به هوش مصنوعی

هوش مصنوعی و اخبار آن برای متاورس، مانند معرفی ایفون برای گوشی های دکمه ای بود. تمام اخبار را به خودش اختصاص داد و متاورس در بین اخبار گم شد. متاورس آمد، اما هوش مصنوعی (AI) برنده شد. ابزارهایی مانند ChatGPT، Midjourney و Gemini نشان دادند که AI ارزش کاربردی بیشتری نسبت به متاورس دارد. متا، مایکروسافت و گوگل سرمایه‌های خود را از متاورس به سمت AI هدایت کردند.

و… دلایل برای شکست بسیار است . اما موضوع این است که

بازنده اصلی که بود ؟

برای درک این مطلب باید ببینیم سرمایه گذار های اصلی متاورس چه شرکت هایی بودند و چه مقدار سرمایه گذاری کردند.

۱. متا (Meta) – بیش از ۳۶ میلیارد دلار

۲. مایکروسافت (Microsoft) – بیش از ۷۰ میلیارد دلار (به‌طور غیرمستقیم)

۳. اپل (Apple) – سرمایه‌گذاری نامشخص، اما توسعه هدست‌های پیشرفته

۴. انویدیا (Nvidia) – میلیاردها دلار در توسعه Omniverse

۵. شرکت‌های متاورسی و بلاکچینی – سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری در NFTها و زمین‌های مجازی

در بحث ضرر و زیان، شرکت متا باخت اصلی را کرد. شاید بگویید که مایکروسافت بیشتر از متا سرمایه گذاری کرده است که ؟

جواب شما این است که : مایکروسافت جمع خرید این مبالغ برای خرید اکتیویژن،‌ناشر و سازنده بازی کال اف دیوتی است. و همچنین استراتژی اش را به موقع به نفع Ai تغییر داد و از ضرر اصلی جلو گیری کرد.

اما قمار اصلی را شرکت متا کرد.

باخت میلیارد دلاری متا بر روی متاورس

وقتی مارک زاکربرگ در سال 2021 اعلام کرد که فیسبوک به “متا” تغییر نام می‌دهد، این پیام واضحی بود: آینده شرکت در متاورس است. او میلیاردها دلار روی توسعه این فضا شرط‌بندی کرد، اما حالا در سال 2025، سوال اصلی این است: آیا این قمار شکست خورده است؟

متا از سال 2021 تاکنون بیش از ۳۶ میلیارد دلار در Reality Labs، بخش تحقیق و توسعه متاورس، هزینه کرده است. این سرمایه‌گذاری‌ها شامل:

• توسعه هدست‌های واقعیت مجازی Quest
• ساخت پلتفرم متاورس Horizon Worlds
• تحقیق روی دستکش‌های لمسی و فناوری‌های حسی VR

اما مشکل اینجاست که متاورس هنوز به آن موفقیتی که متا انتظار داشت، نرسیده است.

چرا متاورس متا موفق نشد؟

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این بود که کاربران به متاورس علاقه نشان ندادند. Horizon Worlds، که قرار بود پلتفرم اصلی متاورس متا باشد، در سال 2023 کمتر از ۳۰۰ هزار کاربر فعال ماهانه داشت—یک عدد ناچیز در مقایسه با میلیاردها کاربر فیسبوک و اینستاگرام.

متا میلیاردها دلار خرج تحقیق و توسعه کرد، اما درآمد خاصی از متاورس به دست نیاورد. در سال 2023 و 2024، Reality Labs سالانه ده‌ها میلیارد دلار ضرر کرد، که باعث شد سهام‌داران متا از این سرمایه‌گذاری ناراضی شوند.

با انفجار هوش مصنوعی و ابزارهایی مثل ChatGPT و Midjourney، تمرکز شرکت‌های تکنولوژی از متاورس به AI تغییر کرد. متا هم مجبور شد بیشتر روی AI سرمایه‌گذاری کند و همین باعث شد متاورس به یک پروژه فرعی تبدیل شود.

متا در واقع چقدر در این قمار باخته است؟

متا از زمان تغییر برند در سال 2021 تا سال 2024، بیش از ۳۶ میلیارد دلار در بخش Reality Labs، که مسئول توسعه متاورس، هدست‌های VR و فناوری‌های مرتبط است، هزینه کرد. اما این سرمایه‌گذاری بازدهی چندانی نداشت و در نهایت با ضررهای سنگینی همراه شد.

۲۰۲۲: ۱۳.۷ میلیارد دلار ضرر

Reality Labs در این سال نزدیک به ۱۴ میلیارد دلار ضرر داد، در حالی که فروش هدست‌های VR و نرم‌افزارهای متاورس بسیار پایین‌تر از حد انتظار بود.

۲۰۲۳: ۱۵.۲ میلیارد دلار ضرر

همچنان کاربران علاقه‌ای به Horizon Worlds نشان ندادند. هدست Quest Pro فروش بسیار ضعیفی داشت و قیمت آن کاهش یافت.

۲۰۲۴: حدود ۷ میلیارد دلار ضرر دیگر

Reality Labs همچنان ضررده بود، اما متا بودجه آن را کاهش داد و تمرکز بیشتری روی هوش مصنوعی گذاشت.

در مجموع، از ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴، متا بیش از ۳۶ میلیارد دلار ضرر در متاورس داشته است.

همچنین بخوانید : مدل استدلال DeepSeek: رقابتی جدی با OpenAI در بنچمارک‌ها

متاورس، حباب اینترنتی دیگر ؟

در دهه ۱۹۹۰، اینترنت به عنوان انقلابی بزرگ در ارتباطات معرفی شد، اما در اوایل دهه ۲۰۰۰، بسیاری از شرکت‌های اینترنتی با شکست مواجه شدند، سرمایه‌گذاران پول زیادی از دست دادند و چیزی که به “حباب دات‌کام” معروف شد، ترکید. حالا در دهه ۲۰۲۰، متاورس سرنوشتی مشابه پیدا کرده است؛ ابتدا با هایپ و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ همراه بود، اما اکنون به نظر می‌رسد که در حال فروپاشی است.

حباب متاورس: یک تکرار تاریخی؟

رشد و هایپ متاورس (۲۰۲۱-۲۰۲۲) :

شرکت‌هایی مانند متا، مایکروسافت و اپل میلیاردها دلار روی متاورس سرمایه‌گذاری کردند. برندهای معروف مثل نایک، گوچی و آدیداس زمین‌های مجازی خریدند و NFTها را در متاورس فروختند. برخی زمین‌های مجازی در Decentraland و Sandbox به قیمت‌های میلیون دلاری فروخته شد.

سقوط متاورس (۲۰۲۳-۲۰۲۵) :

تعداد کاربران متاورس خیلی کمتر از حد انتظار بود و مردم علاقه‌ای به این فضا نشان ندادند. ارزش دارایی‌های مجازی (مثل زمین‌های دیجیتال و NFTها) بیش از ۹۰٪ افت کرد. متا بیش از ۳۶ میلیارد دلار ضرر کرد و تمرکزش را از متاورس به هوش مصنوعی تغییر داد.

و سوال اینجاست که

آیا متاورس هم مانند اینترنت احیا خواهد شد؟

جواب کوتاه این است که ، احتمالاً، اما نه به همان شکلی که ابتدا تصور می‌شد.

اینترنت پس از حباب دات‌کام رشد کرد زیرا یک نیاز واقعی را برطرف می‌کرد (ارتباطات، تجارت آنلاین، اطلاعات). متاورس هنوز یک “نیاز ضروری” را حل نکرده است و بیشتر یک تجربه جایگزین برای واقعیت است. اگر متاورس با هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و بلاکچین ادغام شود، شاید در ۱۰ سال آینده بازگردد.

در پایان

متاورس، مفهومی که در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ با وعده‌های بزرگ از سوی شرکت‌های فناوری معرفی شد، امروز دیگر در اولویت آن‌ها نیست. متا، مایکروسافت، اپل، انویدیا و استارتاپ‌های بلاکچینی میلیاردها دلار روی آن سرمایه‌گذاری کردند، اما در نهایت، کمبود کاربران، هزینه‌های بالا، مشکلات فنی و ظهور هوش مصنوعی باعث شد که این پروژه در عمل شکست بخورد.

اما آیا متاورس برای همیشه به تاریخ پیوست؟ شاید نه. متاورس در شکل اولیه‌اش موفق نشد، اما مفاهیمی مانند واقعیت افزوده (AR)، واقعیت ترکیبی (MR) و تعاملات دیجیتالی هوشمند همچنان در حال پیشرفت هستند. شاید در آینده، متاورس نه به عنوان یک “دنیای جایگزین”، بلکه به عنوان لایه‌ای دیجیتال بر دنیای واقعی بازگردد.

در نهایت، سوال اینجاست: آیا متاورس تنها یک حباب فناورانه بود، یا یک ایده زودرس که روزی به واقعیت تبدیل خواهد شد؟

منابع :
wikipedia
فردای اقتصاد
متاورس فارسی